Het uitgelezen moment

dat is wat anders dan een uitgelezen boek (of niet …). Ik bedoel natuurlijk “il momento squisito”, “l’heure exquise[1]”, hét moment om iets te doen of ergens met iemand te zijn. Jullie merken het al aan dit metafysische gel..: dit wordt weer een vermoeiende bijdrage aan tante Stef’s culturele knutselhoekje. Het aantal lezers van de weblog reduceer ik hiermee meteen tot de helft, ik weet het, zodat er nog 3 over blijven (te weten ikzelf, Saar en C te Z). Toch ga ik door, ik heb nu eenmaal een ei en ik moet het kwijt. Bovendien valt het (deze keer) wel mee, denk ik, want het gaat over mijn studiebezigheden! Allemaal weer wakker? Ik hou me namelijk bezig met de middeleeuwse astrologie (wisten jullie al) en wel in het bijzonder met een speciale techniek, “electies” genaamd, die eruit bestaat dat je aan de hand van de stand van de sterren hét optimale moment om iets te ondernemen (een oorlog beginnen, trouwen, een huis kopen …) probeert vast te stellen. Het uitgelezen moment dus (zie je wel het komt allemaal op haar hondepootjes terecht).
Wat is er aan de hand met die electies, dat op dit moment (uitgelezen of niet) de moeite van het vermelden waard is? Wel, het blijkt dat de geleerden het met elkaar op dit gebied lustig oneens zijn. Er heerst verwarring alom over wat die electies nu wel/niet zijn en wat ze wel/niet vooronderstellen. De een zegt dit, de ander spreekt het tegen. Tijd voor een helder wiskundehoofd om klaarheid te scheppen: hier ligt een schone taak zou Bommel zeggen. Na een flink aantal weken heb ik mezelf een beetje een beeld gevormd van wat electies nu precies zijn en verbaas me dientengevolge over wat er allemaal over beweerd wordt (meestal ongefundeerd en niet beargumenteerd). Eigenlijk stond ik op het punt hierover maar een stuk te gaan schrijven … tot ik op een paar opmerkingen over Ptolemaeus stuitte … hè? wat zegt A nu? Maar dat is toch volkomen in strijd met hoe B het heeft uitgelegd? Kortom, daar gaan we weer.
Waarom is Ptolemaeus zo interessant? Welnu, Ptolemaeus is de grondlegger van het geocentrische wereldbeeld (de aarde staat in het midden, de planeten en de sterren, incl. de zon draaien eromheen) dat een kleine 1500 jaar heeft standgehouden, tot men tot het besef kwam dat de aarde om de zon draait en niet andersom. Deze theorie heeft hij omstreeks 100 n.Chr beschreven in het astronomische standaardwerk, de Almagest. Máár … deze zelfde Ptolemaeus heeft ook een net zo tot standaard verheven werk over de astrologie geschreven, bekend als de Tetrabiblos. Dit tot verdriet van vele wetenschapshistorici die deze held graag in hun positivistische annalen hadden bijgeschreven, als zijnde wars van “pseudowetenschappen”, zoals de astrologie.
Over de astrologische inhoud van het werk van deze Ptolemaeus bleken de geleerden het nu dus ook al niet eens! Even verder spitten dacht ik toen, daar moet toch duidelijkheid over te krijgen zijn. En nu, een weekje later, heb ik de hele Tetrabiblos doorgenomen en kom ik tot de verbijsterende conclusie dat ook hier velen maar wat schrijven of overschrijven zonder bewijs te leveren. Zo ook over de mij geliefde electies: telkens lees ik dat Ptolemaeus hier “niet aan deed”, want het paste niet in zijn theorie over hoe de astrologie werkt. Dit blijkt dus onzin, concludeer ik nu, na lezing van het werk, en denkende te weten wat die electies zijn. Ptolemaeus blijkt (volgens mij dan) bijna precies te doen wat andere astrologen electies noemen! In ieder geval is de techniek van de electies niet in strijd met wat Ptolemaeus voorstelt, in tegenstelling tot wat werkelijk iedereen beweert. Ben ik gek, of zij? Dat zal moeten blijken: het wordt tijd om een en ander eens op te schrijven (nu wél met bewijs en argumentatie) en voor te leggen aan een paar deskundigen  op dit gebied. Kunnen ze me lekker afmaken … Spannend hè? Ik vind van wel en afgelopen vrijdag zat ik geheel alleen in een totaal verlaten universiteitsgebouw na te hijgen van mijn ontdekking. Ik kon gewoon niet naar huis, feestweekend of niet (daarom was verder iedereen al naar huis): stond het er echt zo bij Ptolemaeus? Ja, het stond er echt. Jullie horen nader, zodra ik afgeslacht ben.

Een raadseltje tot slot: wat zijn electies volgens een Chinees?

[1] Om precies te weten wat dat uitgelezen moment dan wel is, verwijs ik graag naar een ander knutselhoekje van mezelf, waar muziek, tekst en zang tot in perfectie zijn samengebracht om het exquisiete moment tot leven te brengen: http://home.planet.nl/~boots/laluneblanche.htm (klik op de mp3-muziekbestanden).

---