Italiaanse Toestanden - Emigratieverhalen


dinsdag 12 juli 2016

Bloody Hitler - Berlusconi



It was like bloody Hitler!” Davids stem sloeg bijna over van opwinding. Zelfs na meer dan twintig jaar was zijn verbazing en verontwaardiging nog bijna net zo groot als op het moment dat hij het meemaakte. Als succesvolle ondernemer was David begin jaren 90 uitgenodigd om lid te worden van Forza Italia, de politieke partij van mediamagnaat Silvio Berlusconi. De nieuwe partij die ervoor zou zorgen dat de hardwerkende ondernemers niet langer gedwarsboomd werden door linkse, socialistische of communistische wurgwetten en hoge sociale lasten. Dat Forza Italia voornamelijk de economische en juridische zaken van de oprichter zou gaan behartigen, wisten de aanhangers toen nog niet. Er was sterk behoefte aan een nieuwe redder des vaderlands na de schandalen van de voorafgaande jaren waarbij gebleken was dat nagenoeg alle politici van alle partijen zich al jaren schuldig maakten aan omkoping, witwassen en zelfverrijking. Het Schone Handen Mani Pulite onderzoek roeide in een klap de hele oude kaste van politici uit. Tijd voor wat nieuws, tijd voor Berlusconi!

De nieuwe leider wist hoe hij zijn zaakjes moest aanpakken en organiseerde verschillende massabijeenkomsten waarvoor hij allerlei succesvolle ondernemers uitnodigde. Ook David, die destijds al twintig jaar in Italië werkzaam was, kreeg een invitatie en dacht: Waarom niet? De bijeenkomst vond plaats in het voetbalstadion van Silvio’s speeltje, de voetbalclub AC Milaan. Toen David er binnentrad zag hij dat het grote stadion tot de nok toe gevuld was. De bezoekers kregen allerlei tot in de puntjes verzorgd promotiemateriaal uitgereikt, vlaggetjes, foto’s van de leider, folders met de belangrijkste programmapunten, een das in de kleuren van de partij en dergelijke. Iets klopt hier niet, bedacht David, toen hij eenmaal op zijn plek zat. Maar wat? Op het voetbal veld was een groot podium gebouwd, een rode loper leidde er naartoe. Een groot televisiescherm toonde het podium van dichtbij, goed zichtbaar voor iedereen. Na een tijdje klonk er geroezemoes in het publiek dat langzaam in volume toenam. De leider was in aantocht. Op het moment dat Berlusconi het stadion betrad, barstte het publiek in een luid gejuich uit dat nog aanhield nadat Berlusconi het podium al had beklommen. Hij stak zijn rechter arm in de lucht, waarop het gejuich nog luider werd. Iedereen zwaaide met de vlaggetjes van Forza Italia. 

David zwaaide niet maar keek verbijsterd om zich heen: de nuchtere, intelligente zakenlieden die hij zag leken betoverd door het charisma van Berlusconi en lieten alle schroom varen in hun kritiekloze aanbidding van de nieuwe leider. Wegwezen, was het enige dat David dacht. Dit is Neurenberg 1933! „Hitler, bloody Hitler, that was what it was!” Thuis gooide David zijn Forza Italia das in de prullenbak. Hij is nooit meer naar zo’n meeting gegaan. In de twintig jaar die sindsdien verstreken zijn heeft de grote volksmenner weinig voor zijn volgelingen kunnen(?) uitrichten. Zijn belangrijkste verdienste is dat hij zijn media-imperium in handen heeft kunnen houden en dat hij niet in de gevangenis is beland (al is hij op de valreep, in 2014 toch nog veroordeeld tot een werkstraf en uitsluiting van politieke functies), terwijl de mannen uit zijn duistere entourage wel achter de tralies verdwenen. De drie jaar dat Berlusconi aan de macht was sinds wij in Italië wonen, van 2008 tot 2011, hield zijn regering zich alleen maar bezig met het frustreren van onderzoeken en rechtszaken die met hem te maken hadden. Het belangrijkste wapenfeit van twintig jaar Berlusconi is misschien wel de Porcellum-kieswet: een gedrocht dat alleen maar is ingevoerd om Forza Italia in 2006 de overwinning te bezorgen (wat op het nippertje niet lukte, waarna Berlusconi wekenlang weigerde de macht aan aartsrivaal Prodi over te dragen!) en dat het voor partijen bijna onmogelijk maakt om in zowel Huis van Afgevaardigden als Senaat een meerderheid te halen. Door dit vieze varken, wat de letterlijke vertaling van porcellum is, werd de toch al gebrekkige daadkracht van elke Italiaanse regering tot nul gereduceerd. Vorig jaar verklaarde het Constitutionele Hof de kieswet zelfs ongrondwettig, terwijl er al verschillende regeringen mee gekozen waren.

Het tijdperk van Silvio B. is nu echt ten einde: zijn aanhangers verlaten als ratten het zinkende schip en richten eigen splintergroeperingen op. Voormalig kroonprins Alfano regeert zelfs samen met de sociaal-democraat Renzi. De meest veelzeggende illustratie van Berlusconi’s tanende macht was voor het hele volk te zien toen er een motie van afkeuring tegen de vorige sociaal-democratische premier Letta werd ingediend. Iedereen verwachtte dat, zoals aangekondigd, Berlusconi de motie zou steunen. Maar toen hij in het parlement opstond uit zijn bankje om zijn stem te geven, durfde hij het niet aan en wees de motie af, waarna hij gedesillusioneerd op zijn stoel plofte. Iedereen was verbijsterd. De grote Macher bleek opeens machteloos. Terwijl zijn partijgenoten, even verbaasd als alle anderen, zich over hem heen bogen om hem te troosten, zag je opeens hoe oud hij was. Een tijdperk is ten einde. Een paar maanden later schoof de jonge, energieke Renzi zijn partijgenoot Letta zonder probleem aan de kant. Gaat het hem dan eindelijk wel lukken om de problemen van Italië aan te pakken?