Ricevuta pipi

„Aspetta, aspetta,” zegt het mannetje dat de toiletten bewaakt (en hopelijk ook schoonmaakt en van voldoende papier voorziet). Wachten? Hoezo? denk ik, want ik heb hem net toch een euro gegeven? (waar zijn de tijden van een kwartje voor een plas gebleven?) Ik moet nodig dus heb even geen behoefte aan discussie. Maar nee, ik mag nog niet afwateren want de toiletbeheerder pakt een boekje met bonnetjes, scheurt er een af, zet er de datum op, parafeert en geeft hem aan mij. Klaar, ik mag. Maar nu ben ik even te perplex om naar de wc-pot te rennen. Een officieel bonnetje voor een toiletgang?

Ieder jaar ontduiken de Italianen voor ruim honderd miljard euro aan belastingen. Voor het leeuwendeel gaat het om niet opgegeven inkomsten, voor een ander belangrijk deel om niet afgedragen btw, Iva geheten. De standaardvraag van een dienstverlener in dit mooie land na het afronden van een klus is: “Vuole la fattura?” Wat zoveel betekent als: wilt u graag 10 of 20% meer betalen? Het antwoord laat zich meestal raden. Zo af en toe, meestal na een in de kranten en op tv breed uitgemeten belastingschandaal, krijgen de Agenzie delle Entrate en de Guardia di Finanza het op hun heupen om te laten zien dat ze echt wel hun werk doen. Het liefst doen ze dan een paar spectaculaire invallen bij heel rijke beroemdheden want dat levert veel publiciteit op. En het is gemakkelijk: je kijkt welke beroemdheid een heel laag inkomen heeft opgegeven terwijl hij of zij toch in alle roddelbladen (vakliteratuur) in beeld verschijnt terwijl hij of zij bruingebrand op zijn of haar tientallen meters lange jacht over de Middellandse Zee cruiset. Gek genoeg blijft het altijd bij een paar invallen, tot iedereen de sensatie weer vergeten is en het gewone belastingvrije leventje weer kan terugkeren.

Maar soms probeert de guardia juist de kleine krabbelaars bang te maken want heel veel kleintjes maken ook een grote hoop. Dan gaan de controleurs opeens checken of de barista of pizzaiolo je wel een bonnetje heeft gegeven: het bewijs dat de verkoop en dus de omzet geregistreerd is. Het bonnetje dat je altijd meteen weggooit samen met het lege suikerzakje. Hoewel, krijg ik het eigenlijk wel altijd? Opletten is geboden want als de polizia je buiten opwacht terwijl de cappuccinosnor nog onder je neus zit of als je je met je hete pizza naar huis wil spoeden, moet je het bewijs van aankoop kunnen tonen. Anders krijgt niet alleen de verkoper maar ook jij een boete.

Ik bewaar mijn plasbewijsje dus keurig. Stel je voor dat ze me buiten opwachten. Kom ik dan weg met de bewering „Ik heb niets ’gedaan’, geen grote bah noch een kleine!”? Of gaan ze dat dan controleren? En hoe? Een openbare visitatie? Ik waag het er niet op.

Meer verhalen over het leven in Italie? Lees mijn boek Italiaanse Toestanden!