il polvere

Dag twee zit erop! Zelfs zittend op het terras daalt het stof op ons neer. Niet het stof der eeuwen, maar der minuten en uren. En niet door ons opgewaaid stof, maar dat van de harde werkers van Torti. Om half negen stonden ze op de stoep en na zessen taaiden ze pas af. In de tussentijd werd de nieuwe toegang tot de cantina verder opengebeukt (door de keiharde betonnen "fundering" van het huis), terwijl de oude brede toegang alweer werd dichtgemetseld. Een van de andere werkers begon boven het raam in onze aanstaande keuken open te boren, niet na alles zoveel mogelijk te hebben afgeplakt met folie om de hinder van het stof te beperken. Maar ja, het is fijn stof, niet fijn maar wel erg stoffig. Het dringt toch overal doorheen en onderdoor en kruipt waar het niet gaan kan. En zo zitten we dus zelfs op het terras te kijken naar de wolken die voorbij trekken. Niet die aan de hemel (het is 25 graden en onbewolkt) maar die in de lucht. Maar met het tempo waarin nu gewerkt wordt, is dit ellendig onderdeel van de klus snel voorbij!

Torti

 

                                    De beelden lijken ons duidelijk: de werkzaamheden om ons huis tot een ware villa om te bouwen zijn eindelijk begonnen!!!
Vanochtend om half acht (we waren nog maar net op) kwam Torti (74 jaar!) al aangereden met vrachtwagen en graafmachine en (na een korte uitleg aan de tuin-padrone over hoe hij kan zien wanneer de borlotti-bonen rijp zijn voor de risotto) begon meteen het sloopwerk van de grensmuur met lepe buurman Francesco (die gelijk poolshoogte kwam nemen). Torti en Francesco kunnen kennelijk goed met elkaar overweg, wat weer niet kan worden gezegd van Francesco en de antennista, Piero, die ons de laatste dagen alweer twee keer heeft gewaarschuwd voor de sluwe listen van dezelfde Francesco (Nico, Stef: ascoltatemi, non fidatevi, ricordatevi di cui vi ha detto Piero, vi faranno male). Maar ja, we hebben alles dichtgetimmerd met behulp van de ingegnere dus ...? Dat wil zeggen, Torti begon al voordat het contract getekend was ... Dat tekenen zou zaterdag gebeuren, maar door een misverstand liep dat op niets uit. Wij waren om 7 uur op, om op tijd in Pavia te zijn bij de ingegnere, maar Torti stond dus keurig bij ons, inmiddels verlaten huis in Spagna. Foutje! Vandaag kwam ingenieur Cassani dan maar naar Montecalvo, tegen negenen, toen Torti de halve grensmuur al gesloopt had.   Het bleek geen probleem want het contract was eerder al besproken en Torti had een kopie van de beruchte DURC bij zich. De gastvrije padrone schonk de ingenieur koffie met zout in plaats van suiker en we parafeerden alle pagina's van contract en offerte. Wat kan ons gebeuren, Piero? We kunnen hooguit in de kou komen te zitten (hoewel, het is hier nog lekker warm), want Torti is verzot op slopen. Het liefst maakt hij overal tegelijkertijd alle gaten die er komen moeten. Zijn werknemers doen hun best en hebben de cantina na één dag al aardig gesloopt, een werkdag van half acht tot zes! Luie kaffers zijn het in ieder geval niet. We bereiden ons voor op een villa die eruit ziet als een gatenkaas. Morgen vroeg op!

Le robinie

  Zo heet een restaurant hier in de buurt, één van het sjiekere soort en de padroni hebben daar dus nog niet gegeten, want wij willen graag het onderste uit de pan (net als Saar): lekker, uitgebreid én goedkoop. Le robinie ligt wat hoger in de markt en het bezoek aan zo’n gelegenheid reserveren we voor het vieren van iets speciaals. Maar je vraagt je wel eens af waar de naam van zo’n tent vandaan komt en eergisteren kwam er opeens antwoord op die vraag en tegelijk bleek dat ook het antwoord op een andere, al langer bestaande vraag: hoe heet toch die plant/struik/boom die je hier veel ziet, ook in de tuin van de padroni, die in de lente van die trossen sterk geurende witte bloemen produceert.   Robinia, of valse acacia dus! Deze boom produceert een harde houtsoort, die vroeger veel werd gebruikt in de wijnbouw, voor de palen waarmee de druiven werden ondersteund (tegenwoordig van beton). Dat het hout van de robinia hard is, weten we zelf inmiddels ook, want we hebben er net twee omgezaagd.
Hoe kwamen de padroni dit feitje te weten? Wel, de studie-padrone heeft zich aangemeld bij een soort volksuniversiteit in Broni (zo komt hij ook nog eens onder de mensen), de Unitre ofwel “universiteit voor de derde leeftijd”. Ja ja ook de jongere padrone moet toegeven dat de tijd, zijn tijd, voortschrijdt.   Bij die Unitre was een lezing over natuur en landschap van de provincie Pavia. Een oudere meneer verhaalde een overwegend grijs en vrouwelijk publiek over wat hij op zijn ritjes door de provincie zoal tegenkomt, en daar vertoonde hij lichtbeelden bij. Leuk en informatief. Behalve de genoemde robinia, kwamen ook de populierenbossen die in de Po-vlakte staan voorbij (bedoeld voor de houtkap), en bijvoorbeeld het feit dat men (met succes) probeert rijst te telen die het grootste deel van het jaar droog kan staan (het water wordt immers schaarser en het scheelt bovendien muggen!). Komende vrijdag volgt het verslag over de Oltrepò.
Die Unitre, ondertussen, organiseert ook kookcursussen, schilderlessen, reisjes, allerlei lezingen over (kunst)geschiedenis e.d., dus de studie-padrone kan het komende jaar vooruit.
Gegeten bij Le robinie is er dus niet, om terug te komen op de aanzet tot dit verhaal. Maar gegeten is er vandaag, zondag, natuurlijk wel. Weer een uitgebreide, typisch Italiaanse zondagmiddaglunch. Het weer was te mooi om waar te zijn, een graad of 24 (het wordt iedere dag warmer!), en dat noodde tot een wandeling.   Deze keer gingen we eens kijken hoe we Lirio, het dorpje aan de overkant met de opvallende kerktoren, konden bereiken. Lieke en Vera zijn ons hierin in juli voorgegaan, maar zelf hadden we nog geen kans gezien dit te proberen. Een eerste verkenning werd gisteren al door een van de padrones uitgevoerd en vandaag gingen we samen de cirkel rond maken. Het werd een leuke wandeling, via Ca´ Tessitori (even snoepen van de granaatappel), Ca’ Bosco,   langs de concurrent Agriturismo Carolina in het dal van de Scuropasso, omhoog naar Lirio. Waar de Osteria die we op het oog hadden voor de lunch gesloten was, definitief gesloten. Dat was pech, maar de bar was wel open en de eigenaresse wees ons op een korte doorsteek naar Amici Miei.  Dit is een restaurant dat langs de weg naar Broni ligt en waar we altijd langskomen. Al vele malen hadden we bedacht dat we dat eens moesten bezoeken, in het kader van ons “werk”: het verkennen van restaurants voor onze toekomstige gasten. We doen het allemaal voor jullie!   En dit werd dus weer een heerlijke lunch in een kleinschalig gezellig eettentje, en het koste een scheet. De eigenaar is een hobbykok en serveert alleen van donderdag tot en met zondag. De rest van de week woont hij aan zee. Eigenlijk is Amici miei ook geen openbaar restaurant en kun je er alleen terecht als je lid bent van ARCI, een soort ... ja wat eigenlijk? We begrijpen het nog niet helemaal, maar we zullen zorgen dat we lid worden, zodat iedereen er op onze kaart heen kan. Amici miei ligt op loopafstand van ons huis, al is het terug even een stevig klimmetje van een kleine 100 meter (met prachtige uitzichten op de villa).   Een aanrader en geschikt voor opname in het GIDPVB!

Finalmente, il DURC!

   De padroni gaan niet langer gebukt. Waaronder niet? Onder de last van het dakpannen rapen (want buurman Francesco heeft vandaag zijn tweede lading opgehaald). En ook niet onder de last van het bollen planten (want de 180 tulpen/krokussen/blauwe druifjes zitten in de grond). En ultimo ma non minimo: niet langer onder de last van het tergende  wachten op de DURC! Eindelijk eindelijk na 5-6 weken wachten heeft aannemer Torti de verklaring ontvangen en kunnen we zaterdagochtend het contract gaan tekenen. Torti schijnt te popelen om te beginnen, dus misschien staat het huis maandag al in de steigers. Dan horen jullie natuurlijk meer!
   Intussen is het hier heel mooi herfstweer, een graad of 22, lekker zonnetje. Gezeten op het terras kwamen de padroni tot de conclusie dat er een boom/struik het uitzicht op de veelkleurige wijngaarden belemmerde en vandaag is dit obstakel vakkundig omgezaagd en fijngehakt (waarbij we de vele vliegen die op onze bebloede schrammen afkwamen van ons af moesten slaan). Het uitzicht is nu nog mooier.
Het wandelen in dit impressionistische schilderij blijft daarbij ook een bijzondere ervaring.   Het wandelingenrepertoire in de directe omgeving is inmiddels weer uitgebreid met een niet al te inspannend rondje waarbij je een stukje van het gehuchtje Michelazza meepikt, heel rustiek, en de zondag al genoemde geiten passeert. De ontmoeting tussen Saar en geit leidt soms tot interessante taferelen!
Het worden spannende dagen!

Il libretto (di circolazione)

Soms gaan de padroni gebukt, zoals jullie zien. Waaronder? Daarover gaat de volgende bijdrage.

Die bollo (een soort betaalzegel) zit op het verkeerde formulier, zei de lokettiste van de A.C.I., een soort ANWB, tegen ons. Verdomme, denk je dan. Net twee tabaccherie afgeweest om die zegel te krijgen, à 14,62 euro (niet 14,61, niet 14,63, nee, exact 14,62) en nu is het niet goed. En de zegel zit goed vastgeplakt (d.w.z. verkeerd maar wel erg vast), dus eraf halen is geen optie. Hoe kan dat nou? Tja, de uitleg is eigenlijk simpel, maar verbijsterend. Nadat je bij de overheid zelf, de motorizzazione, je voertuig hebt ingevoerd en je kentekenbewijs, het libretto di circolazione, hebt veroverd (eventueel na een keuring, zoals bij ons), moet je dat kenteken laten registreren. Vraag niet waarom. Vraag ook niet waarom dat dan weer bij een andere organisatie moet. Vraag vooral ook niet waarom men bij de motorizzazione niet weet welke documenten die organisatie, de ACI dus, van je gaat vragen. En vraag helemáál niet waarom de ACI dat laatste zelf ook niet weet! Want, op onze hoede als we zijn hadden we weken geleden al even gecheckt wat we nodig zouden hebben áls ons kentekenbewijs gereed zou zijn. En toen kwamen ze dus met dat blauwe formulier waar nu die verdomde bollo op zit. De lokettiste leek ons zelf echter ook niet het meest heldere licht van het universum, dus misschien was er nog hoop. Ze begreep eerst helemaal niet wat we kwamen doen. Pas toen we op onze verplichting wezen het kenteken in te schrijven, in schrift op het kenteken zelf gesteld, kwam ze in actie. En begon over dat formulier en die bollo. Maar nu ging ze rondvragen … bij álle collega’s. Zonder resultaat. Maar gelukkig bleek er nog een uiterste redmiddel te bestaan. Ze ging naar een kamertje apart en daar bleek de ongekroonde koningin van de ACI te huizen. Die het heel druk had, uiteraard (met zulke lokettisten). We mochten bij haar op audiëntie. Het formulier was fout, concludeerde ook zij, maar de bollo was nog niet verloren. Gewoon wat knip- en plakwerk uitvoeren. We waren niet voor niets bij het Sportello Telematico van de ACI beland! Er moest wel een ander formulier worden ingevuld. Nou ja, formulier. Er kwam een schamel A4-tje tevoorschijn, een kopie van een kopie van een kopie van … een origineel waarop destijds (we praten nu over de jaren …tig) ongetwijfeld een haarscherp afgedrukte verklaring te lezen was. Dat was inmiddels iets minder. Er volgde gelukkig uitleg van de koningin (een troonrede). Ik moest verklaren dat ik een registratie van mijn kenteken wilde, daar kwam het papiertje op neer. Dat was alles. Naam, kentekennummer, chassisnummer en autovermogen (59 kW), handtekening en klaar. Nou nee, dat ook weer niet. Dit was alleen de aanvraag, daarmee mochten we weer naar de bolleboos (bollodoos?) aan het loket. Het Telematische Loket! Hier werden met de modernste middelen wonderen verricht! Of toch niet? Er werd in ieder geval driftig geschreven (weer andere formulieren), gekopieerd, rondgevraagd (langs de collega’s, zonder resultaat en hup, af naar de koningin) en geniet en opgeborgen. Alles leek OK, nog even betalen, 299 euro, meer dan alle tot nu toe gemaakte kosten voor het invoeren van onze auto samen. Maar daarvoor word je dan ook met de modernste middelen geholpen! Ik trok mijn giropas van de Italiaanse Postbank tevoorschijn. De reeds kwijnende blik van ons licht doofde nu geheel: hier bij het Sportello Telematico, kon je, in tegenstelling tot bij 99% van alle andere winkels en diensten, hoe klein ook, niet met de bankpas betalen. Gelukkig hadden we net, maar dan ook maar net genoeg contanten. We kregen een bewijs van betaling/inschrijving en konden … niet weg. De hele handel ging weer langs de koningin. Die moest kennelijk nog iets doen. Een halfuurtje wachten in de zaal, kijkend naar andere stampvoetende en binnensmonds vloekende Italianen, die hier ook al een uur of anderhalf verbleven. SMS’en met Giorgio die er ons fijntjes op wees dat we toch zelf voor gekozen hadden om in het land van Berlusconi te gaan wonen en dat ACI Affari Complicati Italiani betekende. Om half een moest de koningin wel echter verschijnen, wilde ze haar eigen lunchpauze niet bederven.   En ze verscheen, in alle glorie. Riep de namen om van alle wachtenden, smachtenden en ook van ons. We kregen een werkelijk prachtig document, een diploma gelijk: I Due Padroni hanno superato e soppravissuto l’ACI! De Due Padroni hebben de ACI overwonnen en overleefd.

La cresima

Zo langzamerhand wordt het net als in Nederland ook in de Oltrepo herfst. De temperatuur is bijvoorbeeld gezakt tot een enigszins frisse 21-22 graden en af en toe kruipt er een wolk voor de zon. ’s Nachts daalt het kwik zelfs onder de 20 graden! Als het dan een aardige dag is, dan nemen we het er ook maar van. Bijgaande foto van de jonge padrone laat ziet dat het echt afzien is hier!

Serieus, we kijken met genoegen naar het Erwin Krol en collega’s die storm en regen in Nederland voorspellen en prijzen ons gelukkig met de “Indian summer” die we hier weer mogen beleven. De druiven zijn nu vrijwel overal geplukt, je ruikt de gistende most als je langs de Cantina Sociale rijdt, en de wijngaarden beginnen langzamerhand te verkleuren in alle schakeringen van rood, geel en bruin. We genieten elke weer van de prachtige uitzichten als we Saar uitlaten.

 Vandaag was het weer zo’n stralende dag. Het was fris maar er was een strakblauwe lucht die een heerlijke dag aankondigde. Een prima dag voor la Cresima. Voor de niet-katholiek die het sacrament van het Vormsel niet kent, dit is het moment waarop jongens en meisjes publiekelijk hun geloof uitspreken en door de bisschop gezalfd worden. Een soort belijdenis dus, maar dan één op 12-jarige leeftijd. In het kerkje van Scorzoletta gewijd aan de Madonna del Soccorso (Maria van Altijddurende Bijstand), beneden in het dal van de Scuropasso, was het vandaag driedubbel feest. Vijf jongens uit het dorp werden door de bisschop van Tortona gevormd. De pastoor werd in het zonnetje gezet omdat hij al 25 jaar de plaatselijke herder was en de parochianen vierden verder dat hun kerk zestig jaar geleden was gebouwd. Bij zo’n gelegenheid past een gezongen Hoogmis!   De kerk zat bomvol d.w.z. alle 80 plaatsen waren bezet, de overige kerkgangers moesten staan, binnen of buiten. Want blijkbaar is dat heel normaal in Italië dat je gewoon de kerk in en uit loopt, buiten op straat de mis bijwoont, of dat je doodleuk een uur te laat komt.

   De koorzang was voor rekening van de Schola Regina Pacis, waarvan de oudere padrone sinds enige tijd deel uitmaakt. Hoe is dat zo gekomen? Tijdens een wandeling, uiteraard met Saar, kwam hij aan de praat met een echtpaar dat in een mooi huis op de top van een nabij gelegen heuvel woont. Toen hij die middag zo aan de keukentafel van Salvatore en zijn vrouw aan een glas ijsthee zat en hij het in gebrekkig Italiaans over zijn hobby’s had, werd al gauw duidelijk dat Salvatore een enthousiaste zanger in de Schola is, dat die voornamelijk religieus repertoire zingen en dat de repetitieruimte van de Schola zich in Scorzoletta bevindt, op nog geen vijf minuten autorijden verwijderd van huis! Bovendien kon de Schola altijd tenoren gebruiken! Als snel was de afspraak gemaakt dat de padrone eens langs zou komen om te zien of hij het koor en het repertoire zag zitten. Een half uur na thuiskomst die middag lag er al muziek in de mailbox, en een mailtje van de dirigent Enrico Vercesi (die naam hadden we al vaker gehoord, maar nee… geen familie) . Uiteindelijk resulteerde dit alles in blijvend meezingen. Ondertussen heeft de padrone al met de Schola meegezongen tijdens een kerkdienst in Milaan, waarna gezamenlijk werd gegeten (waarover we al eerder berichtten) en heeft hij afgelopen zaterdag nog in Pavia gezongen bij een bruiloft. En dat allemaal met veel genoegen.

Wat betreft die huwelijksmis: als je het niet gewend bent, is het wat verbazend om te zien dat na de mis (hij heeft net de zegen gegeven), de pastoor opeens aan bruid en bruidegom gaat voorlezen uit het wetboek wat de plichten van echtgenoten zijn in het huwelijk, en de nieuwbakken “sposi” daarna uitnodigt om de aktes te tekenen. We waren het vergeten. In Italië is er geen volledige scheiding tussen kerk en staat. De pastoor is er naast zielenherder ook nog ambtenaar van de burgerlijke stand! In de auto op de terugweg naar Montecalvo lieten Salvatore en zijn vrouw weten dat zij die situatie eigenlijk ook raar vonden. Het is toch van de gekke dat een pastoor tegelijkertijd twee soorten huwelijken sluit: één waarbij je, volgens de kerk althans, tot de dood aan elkaar verbonden bent en de ander waarbij je wel kunt scheiden! Dat kan toch niet?!
Maar al met al: de padrone die in Nederland eigenlijk nooit meer naar de kerk ging inmiddels al verschillende keren ter kerke geweest. Het kan dus verkeren.

Na de hoogmis in Scorzoletta zijn de padroni’s vandaag verder gegaan met hun verkenning van de plaatselijke horeca. Altijd onder het motto dat de padroni’s toch moeten weten waar zij hun gasten heen sturen. Dit keer werd er gepranzood (geluncht dus) in het nieuwe restaurant Scaccomatto in de oude osteria van Francia. Vrijwel naast de deur. Omdat het zo prachtig weer was, werd op hun verzoek buiten op het terras een tafel gedekt.   Het eten was goed, de bediening vriendelijk en ook de kat was aardig. Het leek zelfs even goed te gaan tussen haar/hem en Saar. Een aardige ontdekking was verder nog dat de gastvrouw feitelijk een buurvrouw is van de padroni’s. Zij heeft een huis in de buurtschap Tromba (ligt vlak naast Spagna) Hun terrein grenst aan dat van de padroni’s. Het was ook aardig om te vernemen dat zij naast uitbater van de osteria tevens documentairemaakster is. De padroni’s kregen ten afscheid een DVD mee met een documentaire over de Oltrepo die zij vorig jaar had gemaakt. Tevens kregen ze toestemming om materiaal daarvan op de website van de villa te gebruiken. Ze zullen daar uiteraard dankbaar gebruik van maken.

R.I.P.

Riposa in Pace dus. Daarover gaat deze sombere bijdrage.
  De één zijn dood is de ander zijn brood, zeggen ze, maar bij ons niet! Ons brood is dood! Grote nood!
Anders gezegd: de broodbakmachine, nauwelijks een jaar oud, heeft plotseling de geest gegeven. Geen versgebakken pane nero meer, of smakelijk rozijnenbrood, of of of.
Er schijnt twee jaar garantie op het ding te zitten, maar ja, dat is van hieruit lastig te benutten: het was een geschenk van de Zaansteders, dus uit NL. Dat wordt een nieuw exemplaar.
Als dat nou alles is, denken jullie nu. Maar nee, de vogel is ook nog dood. De duif (van Toon), vragen jullie je natuurlijk af?   Nee, een lief klein heel bijzonder vogeltje, dat gisterochtend opeens bij ons op de stoep lag, verstijfd, met zielige kleine gekromde vogelklauwtjes. En zo'n mooi oranjegeel vlekje op het kopje. Wat is het voor vogeltje? Wij kennen het (nog) niet. Misschien weet de passera dei morti hoe het heet en waar het nu verblijft, maar ook ons kolibrietje hebben we al weken niet meer gezien. Zielig hè?
En daarmee eindigt het niet. Ook onze Miep is dood, althans vermist. Ze lag sinds we hier zijn vaak braaf in het handschoenenkastje in de auto te wachten.   Maar een paar dagen geleden dus niet meer. En thuis was ze ook al niet. Uit zichzelf op pad gegaan en de weg kwijtgeraakt? Dat is met Miep niet denkbeeldig. vastgelopen in de modder misschien? In ieder geval is ze weg. Snik snik snik, we mopperden wel vaak op haar maar dat was een teken van echte liefde.
En nu is Willy Alberti, tenslotte, ook nog steeds dood. Hoeveel kan een mens hebben? We hebben hem gezocht,   op het kerkhof van Romagnese, maar hij lag niet bij zijn familie (andere Nederlanders lagen er wel). Dan maar een cdtje opgezet, een van de drie die we inmiddels uit het Zwolse hebben mogen bekomen. De laatste bevat opera-arias van de kleine Jordanese tenor. En het moet gezegd: het klinkt geweldig, er zit echt drama in die stem! Voor zijn versie van Recondita armonia uit Tosca waren de afficionados van de VARA Matinee in het Concertgebouw uit hun dak gegaan.   Wordt het niet eens tijd voor zijn wederopstanding, al was het maar alleen qua reputatie? Luister zelf, ter afsluiting, maar eens naar zijn versie van deze zwanezang, E lucevan le stelle, ook uit Tosca: http://www.youtube.com/watch?v=L-JLD4KhvkE .