MonteGoedZo

„Sono due armadi,” zei Roberto tegen ons, „het zijn twee klerenkasten.” Hij had het over de broers die het wijnbedrijf Monteguzzo runden, waar Roberto veel van de wijn voor zijn voormalige restaurant Amici Miei haalde. „Het zijn heel vriendelijke mannen hoor, maar als je ze voor het eerst ziet schrik je misschien wel. Ik ben al niet klein, maar vergeleken bij die twee ...,” vervolgde hij. Wijn maken konden ze in ieder geval wel, zo merkten we als Roberto ons weer eens een van de pareltjes van Monteguzzo schonk.  Maar in al die jaren dat we hier woonden en ook nadat Roberto ons met de wijn van de broers had laten kennismaken, waren we nog nooit bij het wijnbedrijf op bezoek geweest. Dat terwijl het nog wel aan de provinciale weg naar Broni lag en we er al honderden, misschien wel duizenden keren langsgekomen waren. Nu liggen er langs deze weg vele verschillende wijnboeren die net als Monteguzzo ’aan huis’ verkopen en die allemaal van het type ’verkoop in de schuur’ zijn. Er is geen klantvriendelijke ontvangstruimte of speciaal proeflokaal, nee, je stapt bij dit soort wijnbedrijven een grote fabrieksruimte binnen in de hoop daar tussen de aluminium vaten, botteliermachines, kartonnen dozen en allerlei los rondslingerend materiaal een vriendelijke druivenperser aan te treffen die je te woord wil staan en eventueel een glaasje voor je inschenkt. 

De entree bij zo’n basic bedrijf vergt dus een beetje moed (of heftige dorst), zodat, gemakzuchtig als we zijn, wij altijd doorreden naar de Cantina Sociale, die iets verderop langs dezelfde weg gelegen is. In deze wijnsupermarkt kun je met je winkelwagentje gewoon zelf dozen inladen zonder afhankelijk te zijn van enge Italianen. Bovendien waren de prijzen hier wel heel gunstig: €2,50 per fles voor een heel drinkbare wijn die je doordeweeks zonder gewetensbezwaar en pijn in de achterzak kunt wegslobberen. De rosato was zelfs erg goed en bij enkele nationale proeverijen in de prijzen gevallen. De duurdere kwaliteitswijn dronken we dan wel in een restaurant of als we bij een ander op visite waren (de Nederlandse zuinigheid komt ons soms nog goed van pas).  Aan deze zorgeloze situatie kwam helaas een abrupt einde toen in de Provincia Pavese alarmerende berichten verschenen over vermeende illegale activiteiten bij de cantina. Malversaties waarbij niet alleen sprake was van belastingontduiking (bij een medewerker trof de guardia di finanza bij een inval een tas met 300.000 euro in contanten aan; commentaar van de medewerker: ik weet ook niet waar die tas vandaan komt, toen ik laatst thuiskwam stond hij er opeens), maar ook van geknoei met de wijn zelf. De pinot grigio, die meer kostte dan de andere soorten (en die wij dus nooit kochten), bleek voor een deel van goedkopere druiven te zijn gemaakt. God mocht weten wat er allemaal nog meer was geknoeid, vroegen wij ons meteen af. Wat hadden we de afgelopen jaren eigenlijk, in aanzienlijke hoeveelheden, naar binnen gegoten? En wat hadden we al onze gasten zo gastvrij als welkomstwijntje toegediend? De politie had genoeg twijfels en sloot de tent. „Gesloten wegens vakantie,” loog een geel bordje olijk op het dichte toegangshek. Er stond nog net geen smiley bij. Illegale activiteiten in Italië moet je met een beetje humor bezien, anders heb je geen leven meer. 

 

De affaire kwam voor ons, buitenstaanders, als een donderslag bij heldere hemel, want het leek de laatste jaren met de coöperatie zo goed te gaan. Ieder jaar breidde de cantina uit en verschenen er nog meer blinkende aluminium vaten naast gloednieuwe bakstenen hallen van enorme afmetingen. Nog maar een paar maanden voordat de affaire losbrak, had de cantina een bod gedaan op La Versa, de veel beroemdere coöperatie van de wijnboeren rond Santa Maria della Versa, die op de rand van een faillissement verkeerde. Dat bod wees La Versa af, wat ons in eerste instantie onbegrijpelijk voorkwam, maar achteraf dus heel verstandig bleek. Wisten de bestuurders van La Versa al meer dan openlijk bekend was? Ook Roberto had ons wel eens wat van zijn twijfels over de cantina laten merken, maar dat hadden we als vage samenzweringsroddels terzijde geschoven: die Italianen met hun eeuwige complottheorieën en geheime krachten die onzichtbaar aan de touwtjes trokken, dat kenden we nu wel. 

Wat moesten we nu? Onze voorraad van de bedenkelijke cantina wijn slonk gestaag (we dronken het toch maar op, want weggooien is sund, zegt de Hollander). We moesten toch maar eens bij een van de kleinere wijnmakers op bezoek, maar zouden we de confrontatie met de armadi aandurven? Telkens als ik op weg naar Broni de schuur van Monteguzzo zag liggen, was deze dicht. Welke gruwelen lagen daarachter verborgen? Ik durfde nog niet. Ik kocht voorlopig nog maar wat losse flesjes bij de supermarkt, met als excuus dat je veel verschillende soorten wijn moet leren kennen. Ik had immers niet voor niets voor sommelier gestudeerd! Maar stiekem verlangde ik naar de lekkernijen van Monteguzzo. Op een gegeven moment was het geluk met ons: bij het diner aan huis dat we met Roberto en Antonica voor onze gasten organiseerden (zolang zij geen nieuw restaurant hadden gevonden, leek zo’n diner een leuke manier om onze gasten met de kookkunst van Antonica te laten kennismaken), wilde Roberto de wijn van Monteguzzo schenken. Hij zou er langsgaan om verschillende soorten te kopen, rood, wit, jong, oud, plat of bruisend, droog of zoet, voor elk wat wils. Dat was de gelegenheid om zonder gevaar kennis te gaan maken met de wijnreuzen: ik ging mee! Vooraf moest je wel altijd bellen, vertelde Roberto mij, want overdag zijn ze veel weg: aan het werk in de wijngaard of bestellingen aan het afleveren. Zie je wel, suste mijn geweten, het had helemaal geen zin gehad om er zelf zomaar langs te gaan. Alsof dat de reden was geweest dat ik Monteguzzo al die tijd gemeden had. 

Een van onze gasten die van de maaltijd ging genieten, wilde ook graag mee om te proeven. Het was Andrej, een Rus, die met zijn dochter en een vriendin van haar bij ons logeerde in verband met de wereldhondententoonstelling in Milaan. Ze hadden drie prachtige whippets bij zich, die ook in de prijzen vielen. Russen en drank, wat kon dat worden? Andrej had als cadeau al de beste wodka van Moskou voor ons meegenomen, dus hij wist van alcoholische wanten. Dachten we. Veel woorden hadden we niet met hem kunnen wisselen, want zijn Engelse woordenschat beperkte zijn repertoire tot „Very good! Very good!”, iets wat hij op ongeveer alles wat wij zeiden als antwoord gaf. 

Toen we bij de schuur van Monteguzzo aankwamen, was de grote deur opengeschoven. Ze waren voorbereid, zoals ook bleek uit de lange tafel bij de ingang, die vol stond met tientallen flessen met daarin alle soorten druivensap die Monteguzzo maakte. Dat waren er veel. Verder was het binnen een grote vlakte met dozen, pallets, vaten, een vorkheftruck, een etiketteermachine: precies wat ik verwacht had. Achter de tafel stond een van de twee armadi, inderdaad een reus van een kerel: twee meter lang en breed als een ... klerenkast. Maar hij lachte breeduit (de GVR?) en vroeg meteen wat we proberen wilden. Op advies van Roberto begonnen we met de spumante, de champagne of prosecco van de Oltrepo. Hoewel, ’de’ spumante? Alleen daarvan had Monteguzzo er al vier: de roze Cruasé, een jonge frisse Corto en twee superlekkere wat rijpere witte. We probeerden alle vier, want we waren er nu toch en aan uitspugen deden we niet. De klerenkast Alberto schonk niet zuinig ook en als je je glas leeg neerzette, vulde hij meteen bij. Oeps, dat ging wel erg hard. Tot onze verrassing was Andrej niet zo enthousiast als wij over de schuimwijntjes. Hij hield natuurlijk van het straffere, hoogalcoholische werk, dachten we. 

Roberto stelde voor om wat witte wijn te proberen, zoals een Pinot Nero, Riesling, Chardonnay,... Ho, ho, Roberto, riepen wij: op deze manier komen we aan rood niet meer toe. Althans niet bij volledig bewustzijn! Oké, dan proberen we alleen de Dolcefuoco, een Riesling Renano, zei Roberto. Die kenden we al uit de tijd van Amici Miei, maar wilden we gerust nog wel eens testen: in de herhaling herkent men de meester, of hoe was het ook al weer? Ik ging even op een paar dozen zitten, want de schuur leek wel te bewegen. Slechte constructie natuurlijk, een Torti klus. Waar was ik? Het zoete vuur smaakte nog steeds goed, maar Andrej was nog steeds niet door de alcoholfee bekoord. Bij mijn tweede glas verscheen er een tweede reus in de ingang van de schuur. Door het felle zonlicht buiten zag ik alleen zijn silhouet. Was het Alberto of een ander? Zag ik inmiddels dubbel? Maar nee, toen hij binnen was, zag ik dat dit de broer moest zijn, nog iets breder dan Alberto. Zijn ouders hadden hem Massimo gedoopt, kennelijk in de hoop de geboortegoden te bezweren zodat een eventuele volgende koter niet nog groter zou worden. 

Over op rood. Niet het signaal om te stoppen, maar om nog een flinke eindsprint in te zetten, want van rode wijn heeft Monteguzzo een Bonarda, een Barbera, een Rosso, een Buttafuoco, een Pinot Nero en een Sangue di Giuda. Poeh. Gelukkig konden we die laatste afstrepen want dat judasbloed was weliswaar een streekspecialiteit maar ook zo zoet dat het rode vocht aan je tanden bleef kleven. Gatver. En dan ook maar 11% alcohol, nauwelijks de moeite van het inslikken waard. Nee, dan klonken de buttafuoco en pinot nero met 14% interessanter. Na een paar glaasjes van deze inderdaad heerlijke wijnen, lukte het ons niet meer om onderscheid te maken en bestelden we een doosje van elk. En van de twee rijpere spumantes. En van de witte Riesling. 

Ach, Andrej, we waren hem bijna vergeten. "Koop jij ook wat wijn als cadeau voor al je Russische vrienden?" vroegen we uitdagend. Andrej keek bedenkelijk. Hij vond de wijnen die hij geproefd had allemaal te zwaar, bekende hij. „Een Sangue di Giuda dan?” probeerde Alberto in een wanhoopspoging om toch voet aan de grond te krijgen in de Russische afzetmarkt. „Nee!” riepen wij in koor, „dat is toch niks voor die Russen, zo’n zoete dameswijn!” Maar Andrej wilde het wel eens proberen. Wij pasten beleefd en keken vol afgrijzen toe hoe Andrej het kleverige goedje naar binnen goot. Tot onze verbijstering klaarde zijn gezicht abrupt op. Dit was fantastisch, met deze wijn kon hij wel in Moskou aankomen! Ja, doe maar een doosje van deze, zes flessen. Terwijl Alberto naar achteren ging om het doosje te halen, schonk Andrej nog eens bij. Ohhhh, wat vond hij het lekker, het spatte van zijn gezicht af. „Very good! Very good!” riep hij steeds en toen Alberto met het doosje terugkwam, zei Andrej: „Another twelve! Another twelve!” Oké, knikte Alberto en hij verdween weer. Andrej schonk weer bij, de fles was nu half leeg, zagen we. En na nog wat very good’s stuurde hij Alberto voor de derde keer terug om nog eens een doosje van twaalf te halen. Onze Rus ging uiteindelijk met dertig flessen weg, alleen maar de mierzoete, in onze ogen slappe Sangue di Giuda. Nou ja, die hoefden wij dan alvast niet meer te drinken. En als hij heel Moskou nou ook nog aan deze wijn kreeg, dan waren wij het mooi kwijt. Very good, very good!

La Rocca degli Angeli

„Daar krijgen ze nog een hoop mee te stellen, met deze hond,” zei de instructeur tot de andere deelnemers aan de hondencursus. Zij stonden langs de kant te kijken hoe wij onze doldrieste viervoeter Joia in bedwang probeerden te houden. Het was de bedoeling dat ze een van de hindernissen van het behendigheidsparcours zou nemen, maar haar aandacht ging vooral uit naar alle luchtjes die langs waaiden en naar alles wat er in het gras bewoog en wriemelde en friemelde. „Het is er echt een met jachtinstinct, kijk maar, ze heeft haar neus constant op de grond!” voegde de instructeur er ten overvloede aan toe. De andere deelnemers vonden het vooral erg leuk om Joia zo eigenwijs bezig te zien. Wij zuchtten van frustratie.

Nadat we onze lieve knuffelbeer Thomas op tragische wijze verloren hadden (overreden door onze benedenbuurman toen die, zoals altijd, met zijn Jeep op krankzinnige snelheid onze poort voorbij sjeesde), wilden we meteen een andere hond. We kunnen inmiddels niet meer zonder de aanhankelijke gezelligheid en het komische gedrag van deze harige huisvrienden. Van Roberto (ex-Amici Miei) hoorden we dat er vlakbij in Rocca de’ Giorgi, vlak achter de ingestorte kasteeltoren, een hondenasiel was, La Rocca degli Angeli, de Engelenrots genaamd. Daar moesten we maar eens gaan kijken. We zochten namelijk geen rashond met stamboom, maar gewoon een lekkere bastardo. Of beter: bastarda want omdat het machogedrag van Thomas (blaffend afrennen op alles wat hij als vijandig zag, zoals tractoren en, helaas, de jeep van de buurman) hem ten slotte fataal was geworden, gaven we de voorkeur aan een wat timider teefje.

We gingen kijken. Gelukkig wisten we zeker waar we moesten zijn, want er was weer eens geen enkele indicatie van het bestaan van dit asiel langs de weg te vinden. We draaiden het karrepad langs de kasteelruïne op en werden even later bedolven onder een oorverdovende blaflawine. We zaten goed! Rechts zagen we een groot aantal krakkemikkige bouwsels die voor hondenhokken moesten doorgaan en waar we het epicentrum van de geluidsorkaan lokaliseerden. Iets verder zagen we de ingang. Achter het toegangshek drentelde wat kleiner hondengrut: het ene scharminkel zag er nog zieliger uit dan het andere: schurftig, half blind, hinkend, geschoren. Zouden we zoiets in onze schoot geworpen krijgen? Hoe zielig ook, we hadden toch liever een gezonde, niet te oude spring-in-’t-veld. 

Toen de eigenaren na een behoorlijk tijd wachten onze aanwezigheid eindelijk ontdekt hadden, benaderden ze ons erg aarzelend. Het leek wel of ze hun honden niet kwijt wilden. Of vertrouwden ze ons niet? Hadden ze slechte ervaringen met mensen die langskwamen om even een hond mee te nemen? Ze vroegen waar we woonden, of we een tuin hadden, of we honden gewend waren. Verstandige vragen natuurlijk. We dachten dat onze antwoorden niet anders dan een positieve indruk konden maken, maar de achterdocht van de asielhouders nam niet merkbaar af. Waarom niet? Na nog wat onduidelijk heen en weer gepraat, waarbij we hun plattelands-Italiaans niet altijd konden volgen, mochten we met ze mee langs de hokken van het asiel. Gingen we toch een nieuwe huisgenoot kiezen? Het was niet duidelijk. Het was een treurigstemmende tocht. 

 

De hokken vielen van armoedigheid bijna in elkaar, het stonk en het was vies. Maar het waren vooral de honden die ons verdrietig maakten: schuwe, wantrouwig kijkende hoopjes ellende die schoorvoetend even tevoorschijn kwamen om te zien wie er bij hun hok stond, om zich meteen weer te verschuilen. Deze honden waren allemaal sequestrato, in beslag genomen, begrepen we nu. Op last van de rechter bij hun eigenaren weggehaald wegens mishandeling, ondervoeding, geweld. Geen wonder dat ze zo schuw waren! Hier probeerden ze beetje bij beetje het vertrouwen van de honden weer een beetje terug te winnen, want soms, na eindeloos geduld, ook lukte. Die gelukkigen konden dan bij meer ervaren baasjes veilig onder dak worden gebracht. Maar bij een aantal honden zou het nooit meer lukken, die waren te getraumatiseerd en gedoemd om altijd in het asiel te blijven. En passant vergastten de asieleigenaren ons ook nog op een paar gruwelverhalen over hoe ze sommige honden aangetroffen hadden voor ze ze in het asiel opnamen. Hond in een greppel, chip bij vol bewustzijn uit schouder gesneden en achtergelaten. 

 

Bij een van de hokken kwam een hond direct vrolijk en nieuwsgierig op ons af gehuppeld: Rocco, een bruingrijze jachthond van vier jaar met stralende ogen. Een en al vrolijkheid. Toen we de ronde langs de hokken voltooid hadden, vroegen de eigenaren ons of we een leuke hond gezien hadden. „Rocco!” riepen we in koor. Oké, dan gingen ze die even loslaten, om met ons kennis te maken op het uitlaatveldje achter de hokken. Of we even wilden wachten. We keken gespannen toe hoe de eigenaren door de lange gang langs de hokken terugliepen. Aan het einde trappelde Rocco vast al vol ongeduld. Er werd gerommeld met sleutels. Het hek ging open en meteen denderde er een hond uit die in een wolk van stof op ons afrende. Zijn poten roffelden op de houten planken. Het leek wel een tekenfilm! We sprongen opzij om niet door deze dolle stier onder de voet gelopen te worden en lachten om zoveel enthousiasme. Na een kwartiertje spelen keken we elkaar aan en begrepen we het zonder iets te hoeven zeggen: dit zou onze nieuwe huisgenoot worden. Maar toen we dit de asielhouders vertelden, maakten ze alweer terugtrekkende bewegingen. Er waren vaste procedures waar ze aan gehouden waren en eerst zou er iemand bij ons langskomen om te kijken of wij en ons huis wel geschikt waren. Hadden wij bijvoorbeeld wel een tuin? Mocht de hond 's nachts in huis verblijven? Ja hoor, geen probleem, knikten we opgelucht. Als dat alles was. Maar op de vraag of onze tuin recintato, omheind, was, moesten we schoorvoetend ontkennen. Niet helemaal, niet echt maar wel een soort van ... De gezichten van de asielhouders betrokken. Rocco was een van de sequestrati en daarvoor golden extra strenge regels om te voorkomen dat de eigenaar zijn huisdier met succes zou kunnen terugvorderen, omdat deze bij zijn nieuwe baas niet veilig was. Een gotspe! Maar wel een reële mogelijkheid. 

Een paar dagen later kwam er een andere verantwoordelijke bij ons thuis langs om direct te constateren dat het niet zou gaan. Voor in beslag genomen honden was een omheind terrein absolute voorwaarde. En dat we onze vorige hond nu juist door een ongeluk verloren hadden, maakte ons helemaal kansloos. Geen vrolijke Rocco voor ons. We keken beteuterd naar de asielmedewerkster. Waarom hadden de asielhouders ons dat niet meteen verteld en waarom hadden ze ons juist een in beslag genomen beest laten zien? Typisch Italiaans? Het bracht ons onze zoektocht naar een appartement in Pavia in herinnering, jaren geleden, toen we een paar keer een huis te zien kregen dat achteraf helemaal niet beschikbaar bleek. Waarom, waarom?  Onze teleurstelling was zo groot dat de medewerkster er bijna buikpijn van kreeg. Ze verontschuldigde zich wel tien keer, terwijl het haar schuld toch niet was. Maar ze ging met het asiel bellen, want ze had een ingeving. En ja, even later vertelde ze dat er pas een hoogzwangere teef binnen was gebracht die net zes pups had geworpen. Pups die niet onder de strenge regels vielen. Over een maand of twee zouden we langs kunnen komen om er een uit te kiezen! Oef, wat een geluk, we haalden opgelucht adem. Het zou nog goed komen, even op de hondloze tanden bijten en dan kwam er een nieuwe lieveling. Hoopten we.

(Wordt vervolgd)