La residenza

"Si stanno divertendo un sacco", zei de vriendelijke ambtenares van de gemeente Montecalvo  tegen haar collega, "Ze hebben er veel plezier om". Om wat? Om de altijd aanwezige en noodzakelijke C.F., de codice fiscale, de Italiaanse versie van het burgerservicenummer.  De vorige keer had ze al tegen ons gezegd dat je desnoods zonder geld op pad kon gaan in Italië, maar nooit zonder C.F. de deur uit kon. Ze kende haar eigen code uit het hoofd, een prestatie want het is wel iets langer dan een pincode (een combinatie van een kleine 20 cijfers en letters). Toch was ze deze keer bijna vergeten ons de codes te vragen. Gek genoeg, want het formulier dat ze voor ons moest invullen was afschrikwekkend: een A3 vol met vakjes en in te vullen regels! "Daar zou toch zeker ook de C.F. bij horen?", vroeg ik maar eens schertsend toen ze zei dat ze voldoende gegevens had (paspoort, verklaring van de gemeente Pavia). "O ja, natuurlijk de C.F.!!!" lachte ze ten reactie, wetende hoe wij ons vermaakten met dit Italiaanse verschijnsel. 

De Codice Fiscale hadden we gelukkig al sinds de afgelopen zomer in bezit, want ook de universiteit wist dat je zonder dat nergens terecht zou kunnen en had voor alle Erasmus studenten (met eventuele aanhang) een voorrangsbehandeling bedongen bij het Agenzia delle Entrate, het belastingkantoor van Pavia. Eigenlijk zou het vrij eenvoudig moeten zijn om de code te verstrekken, want alle cijfers en nummers worden direct uit naam, geboortedatum en geboorteplaats van de persoon die het betreft afgeleid. Alle, behalve het laatste karakter, een letter, willekeurig gekozen uit het hele alfabet. Onze geometra Buttini had ons al eens uitgebreid uitgelegd hoe je de code (op het laatste karakter na) zelf kon bepalen, er waren zelfs internetsites die het voor je deden.

De code bestaat uit zestien karakters, waarvan de eerste drie bestaan uit de medeklinkers in de achternaam van de persoon (wat als deze minder dan drie medeklinkers heeft?), de volgende drie zijn de medeklinkers uit de voornaam of voornamen, de volgende twee cijfers zijn de laatste twee van het geboortejaar, dan volgt er een letter die overeenkomt met de geboortemaand, volgens het principe A=januari, B=februari enz. Dan volgen er weer twee cijfers, zijnde de geboortedag, dan volgt er een letter die de geboorteplaats codeert (buitenland=Z), dan drie cijfers die …. En tenslotte de willekeurige letter uit het alfabet. Een code die dus niet makkelijk te onthouden, maar wel vrij eenvoudig af te leiden is. Alleen de laatste letter moet je echt memoriseren.

Toch ging het nog mis in het kantoor van de Agenzia. Nadat we onze gegevens hadden ingeleverd, verdween het formulier in een koker via een interne postbuis naar een onduidelijk maar ongetwijfeld zeer geheime afdeling elders in deze onneembare belastingvesting. Na een tijdje wachten kwam er antwoord uit de krochten: een formulier met daarop de o zo belangrijke codice. Opgelucht en opgetogen gingen we met onze kostbare prijzen naar huis. Daar duurde het niet lang of we zagen dat de code van Nico niet kon kloppen … Er was een letter uit de naam verkeerd. Controle via een internetsite bevestigde ons vermoeden. We moesten terug naar het kantoor. 

De beambte achter het loket vertrok geen spier. Onbewogen nam hij de gegevens opnieuw op en verzond de verbeterde boodschap via de buizenpost. Wat zou er nu in de ingewanden van het belastingmonster gebeuren? Zou men merken dat er een tweede codice voor dezelfde persoon werd aangevraagd? En wat zou men dan doen? Wat gebeurde er met de fout code? Kon die wel vernietigd worden of zou deze een eeuwig en zinloos leven moeten leiden, net als wij? We kwamen er niet achter, want er rolde gewoon een nieuwe code uit de bus, die we deze keer meteen controleerden. Correct (voor zover wij wisten)! 

Gewapend met onze codes probeerden we ons nu dus in te schrijven in de gemeente Montecalvo, la  residenza, nodig om te voorkomen dat we straks heel veel meer belasting moeten gaan betalen. Want wie niet bij een Italiaanse gemeente staat ingeschreven, maar bijvoorbeeld nog gewoon in Nederland, betaalt een veel hoger tarief. Het in te vullen formulier was groot, maar de formaliteiten bleken erg beperkt. Dat was in Pavia wel anders, hadden we inmiddels ontdekt. Maanden en maanden nadat we onze hele doopceel hadden moeten lichten om als inwoners van Pavia te boek te kunnen staan (C.F. uiteraard, paspoort, verzekeringsbewijs, creditcard, huurcontract), bleek men ons daar in eerste instantie niet te kunnen vertellen of we daar nu inmiddels echt inwoner waren. En dat was wel nodig, anders kon je je niet laten overschrijven naar een andere gemeente.

We hadden in Pavia eerst een soort voorlopige verklaring gekregen maar of die nu definitief was, wist men niet. Wij hadden geen officieel bericht ontvangen en gingen dus maar eens navraag doen. Bij het eerste loket van het gemeentelijke administratiekantoor, waar we tijden geleden al die informatie hadden ingeleverd, wist men van niets: “Daar ga ik niet over, ik maak alleen het dossier, wat de andere afdelingen ermee doen weet ik niet en daar heb ik niets mee te maken. U moet bij het loket zus en zo zijn, daar aan de overkant van de hal”, was het antwoord op ons vriendelijke verzoek.  Maar ook bij het gewraakte loket zus-en-zo, kwamen we niet verder, want daarachter zat een oliedom en ongeïnteresseerd wicht. Er ontspon zich tussen ons de volgende dialoog: "Een verklaring van inwonerschap? Ja dat kan, dan moet u de volgende documenten inleveren: C.F., paspoort, huurcontract etc.". "Maar dat hebben wij allang ingeleverd!" "Toch moet het." "Zijn we dan nog niet ingeschreven?" De doos tikte wat in en op haar scherm verscheen een soort verklaring op onze namen van ingezetenschap: “Jawel, maar voor een verklaring moet alles worden ingeleverd.” "Maar er is al een dossier van ons!", zeggen we verontwaardigd. “O ja? Nou dat moet hier eerst langskomen en dat is nog niet gebeurd”. "Maar is het dan maanden onderweg van de ene kant van de hal naar de andere?”. “Weet ik niet, ik heb het niet.” 

We zuchtten toen diep, beseffend dat we hier niet verder zouden komen. “Dus we zijn wel officieel inwoner van Pavia?” vroegen we nog maar eens, in de hoop dat we met deze mondelinge verklaring in Montecalvo verder zouden kunnen. “Ja hoor, kijk maar”was opeens het verrassend antwoord, “kijk maar hier op het scherm. Willen jullie een afdrukje?” Onze monden vielen open! Daar hadden we het toch al een kwartier over, of niet? “Het kost wel 1 euro 20 per afdrukje hoor", zei het onnozele wicht nog, alsof de prijs ons alsnog zou afschrikken. “Nee laat maar, te duur!”. We kochten ieder onze verklaring en gingen in verwarring maar opgelucht weg: we hadden nu toch de verklaring die we niet konden krijgen! 

Maar in Montecalvo verliep alles dus vlot en soepel en zonder wachttijd, dat is het grote voordeel van een piepkleine gemeente. Binnen een uur waren we ingezetenen van Montecalvo Versiggia!