„It was
like bloody Hitler!” Davids
stem sloeg bijna over van opwinding. Zelfs na meer dan twintig jaar was zijn
verbazing en verontwaardiging nog bijna net zo groot als op het moment dat hij
het meemaakte. Als succesvolle ondernemer was David begin jaren 90 uitgenodigd
om lid te worden van Forza Italia, de politieke partij van mediamagnaat Silvio
Berlusconi. De nieuwe partij die ervoor zou zorgen dat de hardwerkende
ondernemers niet langer gedwarsboomd werden door linkse, socialistische of
communistische wurgwetten en hoge sociale lasten. Dat Forza Italia voornamelijk
de economische en juridische zaken van de oprichter zou gaan behartigen, wisten
de aanhangers toen nog niet. Er was sterk behoefte aan een nieuwe redder des
vaderlands na de schandalen van de voorafgaande jaren waarbij gebleken was dat
nagenoeg alle politici van alle partijen zich al jaren schuldig maakten aan
omkoping, witwassen en zelfverrijking. Het Schone Handen Mani Pulite onderzoek
roeide in een klap de hele oude kaste van politici uit. Tijd voor wat nieuws,
tijd voor Berlusconi!
De nieuwe leider
wist hoe hij zijn zaakjes moest aanpakken en organiseerde verschillende
massabijeenkomsten waarvoor hij allerlei succesvolle ondernemers uitnodigde.
Ook David, die destijds al twintig jaar in Italië werkzaam was, kreeg een
invitatie en dacht: Waarom niet? De bijeenkomst vond plaats in het
voetbalstadion van Silvio’s speeltje, de voetbalclub AC Milaan. Toen David er
binnentrad zag hij dat het grote stadion tot de nok toe gevuld was. De
bezoekers kregen allerlei tot in de puntjes verzorgd promotiemateriaal
uitgereikt, vlaggetjes, foto’s van de leider, folders met de belangrijkste
programmapunten, een das in de kleuren van de partij en dergelijke. Iets klopt
hier niet, bedacht David, toen hij eenmaal op zijn plek zat. Maar wat? Op het
voetbal veld was een groot podium gebouwd, een rode loper leidde er naartoe.
Een groot televisiescherm toonde het podium van dichtbij, goed zichtbaar voor
iedereen. Na een tijdje klonk er geroezemoes in het publiek dat langzaam in
volume toenam. De leider was in aantocht. Op het moment dat Berlusconi het
stadion betrad, barstte het publiek in een luid gejuich uit dat nog aanhield
nadat Berlusconi het podium al had beklommen. Hij stak zijn rechter arm in de
lucht, waarop het gejuich nog luider werd. Iedereen zwaaide met de vlaggetjes
van Forza Italia.
David zwaaide
niet maar keek verbijsterd om zich heen: de nuchtere, intelligente zakenlieden
die hij zag leken betoverd door het charisma van Berlusconi en lieten alle
schroom varen in hun kritiekloze aanbidding van de nieuwe leider. Wegwezen, was
het enige dat David dacht. Dit is Neurenberg 1933! „Hitler, bloody Hitler, that
was what it was!” Thuis gooide David zijn Forza Italia das in de prullenbak.
Hij is nooit meer naar zo’n meeting gegaan. In de twintig jaar die sindsdien
verstreken zijn heeft de grote volksmenner weinig voor zijn volgelingen
kunnen(?) uitrichten. Zijn belangrijkste verdienste is dat hij zijn media-imperium
in handen heeft kunnen houden en dat hij niet in de gevangenis is beland (al is
hij op de valreep, in 2014 toch nog veroordeeld tot een werkstraf en
uitsluiting van politieke functies), terwijl de mannen uit zijn duistere entourage wel achter de tralies verdwenen. De drie jaar dat Berlusconi aan de macht
was sinds wij in Italië wonen, van 2008 tot 2011, hield zijn regering zich alleen
maar bezig met het frustreren van onderzoeken en rechtszaken die met hem te
maken hadden. Het belangrijkste wapenfeit van twintig jaar Berlusconi is
misschien wel de Porcellum-kieswet: een gedrocht dat alleen maar is ingevoerd
om Forza Italia in 2006 de overwinning te bezorgen (wat op het nippertje niet
lukte, waarna Berlusconi wekenlang weigerde de macht aan aartsrivaal Prodi over
te dragen!) en dat het voor partijen bijna onmogelijk maakt om in zowel Huis
van Afgevaardigden als Senaat een meerderheid te halen. Door dit vieze varken,
wat de letterlijke vertaling van porcellum is, werd de toch al gebrekkige
daadkracht van elke Italiaanse regering tot nul gereduceerd. Vorig jaar
verklaarde het Constitutionele Hof de kieswet zelfs ongrondwettig, terwijl er
al verschillende regeringen mee gekozen waren.
Het tijdperk van
Silvio B. is nu echt ten einde: zijn aanhangers verlaten als ratten het
zinkende schip en richten eigen splintergroeperingen op. Voormalig kroonprins Alfano
regeert zelfs samen met de sociaal-democraat Renzi. De meest veelzeggende
illustratie van Berlusconi’s tanende macht was voor het hele volk te zien toen
er een motie van afkeuring tegen de vorige sociaal-democratische premier Letta
werd ingediend. Iedereen verwachtte dat, zoals aangekondigd, Berlusconi de
motie zou steunen. Maar toen hij in het parlement opstond uit zijn bankje om
zijn stem te geven, durfde hij het niet aan en wees de motie af, waarna hij
gedesillusioneerd op zijn stoel plofte. Iedereen was verbijsterd. De grote Macher
bleek opeens machteloos. Terwijl zijn partijgenoten, even verbaasd als alle
anderen, zich over hem heen bogen om hem te troosten, zag je opeens hoe oud hij
was. Een tijdperk is ten einde. Een paar maanden later schoof de jonge,
energieke Renzi zijn partijgenoot Letta zonder probleem aan de kant. Gaat het
hem dan eindelijk wel lukken om de problemen van Italië aan te pakken?